Từ vương triều thứ XXI trở đi là thời Hậu kì vương quốc trong lịch sử Ai Cập. Đó là thời kì khủng hoảng, suy vong của nhà nước Ai Cập cổ đại, là thời kì phân liệt và loạn lạc trong lịch sử Ai Cập cổ đại.
Vào giữa thế kỉ X TCN, một thủ lĩnh quân đội đánh thuê người Lybia ở Ai Cập là So San (Chochang) làm đảo chính quân sự (năm 941 TCN), cướp ngôi Pharaoh, lập ra vương triều ngoại tộc, cai trị toàn Ai Cập.
Đến đầu thế kỉ VIII TCN, lợi dụng tình hình loạn lạc và suy yếu ở Ai Cập, người Nubia ở phía nam đã tiến đánh Ai Cập, lật đổ nền thống trị của người Lybia, xác lập nền thống trị của mình. Một vương triều ngoại tộc mới đã được thành lập (năm 726 TCN).
Bài viết liên quan:
- https://ngaydacbiet.com/quan-he-xa-hoi-va-dau-tranh-giai-cap-o-thoi-trung-vuong-quoc/
- https://ngaydacbiet.com/su-tich-luy-cac-tri-thuc-khoa-hoc-thoi-ai-cap-co-dai/
- https://ngaydacbiet.com/cai-cach-ton-giao-cua-amenkhotep-iv-va-nguy-co-tan-ra-cua-de-quoc-ai-cap/
- https://ngaydacbiet.com/so-luoc-cac-vuong-trieu-thoi-co-vuong-quoc-ai-cap/
- https://ngaydacbiet.com/van-tu-ai-cap-co-dai-chu-tuong-hinh/
Năm 671 TCN, Ai Cập lại bị quân đội Atxiri đánh chiếm. Nhưng nền thống trị của Atxiri không được bao lâu. Dưới sự lãnh đạo của một quý tộc miền Bắc là Posammetic, nhân dân Ai Cập đã nổi dậy, đánh đuổi người Atxiri, khôi phục lại đất nước. Posainmetic trở thành người sáng lập ra Vương triều thứ XXVI, mở đầu thời kì gọi là thời kì vương quốc Sait (654 – 525 TCN) – thời kì độc lập ngắn ngủi cuối cùng trong lịch sử Ai Cập cổ đại.
Từ nửa sau thế kỉ VI TCN trở đi, Ai Cập liên tiếp bị người Ba Tư xâm lược và thống trị (năm 525 TCN), sau đó, bị Alexandria Macedonia (Alexandros Đại Đế) chinh phục (năm 332 TCN). Sau khi Alexandria chết, Ai Cập bị đặt dưới quyền thống trị của một bộ trưởng của Alexandria tên là Ptolemy, người sáng lập ra vương triều Ptolemy ở Ai Cập. Từ đó lịch sử Ai Cập bắt đầu thời kì Hy Lạp hóa (TK IV đến I TCN).
Lịch sử thế giới cổ đại – NXB Giáo dục,