Chuyên Húc họ Cơ, hiệu Cao Dương thị, là một trong “Ngũ đế” của Trung Quốc thời cổ đại. Ông sống đến 98 tuổi, trị vì 78 năm, táng ở phía Đông Nam huyện Bồ Dương tỉnh Hà Nam, chết hóa thành ngư phụ (nửa người nửa cá).
Chuyên Húc, trong truyền thuyết là thủ lĩnh bộ lạc liên minh Mễ Đới – Hoàng Đế, cư trú ở Cao Dương (nay thuộc phía Tây huyện Dĩ tỉnh Hà Nam), trong “Sơn Hải Kinh, Ngũ Tàng Sơn Kinh và Quốc Ngữ Sở Ngữ” nói ông ta là con cháu của Xương Ý (đời thứ hai của Hoàng Đế) mẹ là con gái của tộc Dao Sơn, tên là Xương Bốc, ông ta sinh ở Nhược Thủy (thuộc huyện Vinh Kinh tỉnh Tứ Xuyên), cư trú ở Đế Khâu (nay thuộc Tây Nam huyện Bắc Dương tỉnh Hà Nam), từ nhỏ đã cùng chú đi tới vương quốc của Thiếu Hạo, 10 tuổi giúp cha quản lý việc chính trị, 20 tuổi làm thủ lĩnh.
Lúc đó tộc Cửu Lê bị Hoàng Đế chinh phục vẫn tôn thờ Vu Giáo, sùng bái quỷ thần, sau khi lên ngôi thủ lĩnh, bắt tôi Cửu Lê theo giáo hóa của Hoàng Đế, ông coi trọng hiền tài tích cực phát triển nông nghiệp.
Lúc này hậu duệ của Mễ Đời là Cung Cung tranh chức thủ lĩnh với ông, hai bên đánh nhau quyết liệt, đánh từ trên trời xuống đến đất, từ phương Đông sang phương Tây, đánh đến chân núi Bất Chu ở phương Tây Bắc. Cung Cung không thắng, tức giận húc đầu và cột trụ trên núi Bất Chu, cây cột bị gẫy. Vùng Đông Nam thủng một lỗ lớn, nước ở các sông đều chảy về đó, tạo ra biển lớn.
Bài viết liên quan:
Trong quyển “Thượng Thư Lã hình” nói Chuyên Húc lo xuất hiện Trùng Ưu thứ hai đến xúi giục dân phản lại ông ta. Người và thần hợp sức với nhau, thiên hạ sẽ xảy ra họa lớn, nguy hại đến sự thống trị. Ông ra lệnh cho Trọng và Lê dùng sức lực phân chia ranh giới giữa trời và đất, không cho người và thần tự do đi lại, từ đó trời và đất rất cách xa nhau, chặng được con đường thông giữa trời và đất, khiến người và thần phân li chỉ có thần mới xuống được trần gian còn con người không có cách gì lên trời. Sai Trọng quản lý phía Nam, trông coi việc tế trời, Lê quản lý phía Bắc, trông coi dân sự.
Truyền thuyết này cho thấy, thời đó đã phân chia chức vị giữa thần và người. Tôn giáo nguyên thủy đã hướng về thần quyền.
Chuyên Húc thích âm nhạc, chú ông ta đã làm một cây đàn tặng ông ta. Sau này, ông phỏng theo âm thanh của các loại đàn sáo, sai người soạn ra khúc ca “Thừa Van”.
Lăng mộ của Chuyên Húc có ở nhiều nơi “Sơn Hải Kinh. Đại Hoang Tây Kinh” nói: Khi Chuyên Húc chết, gió lớn từ phương Bắc thổi đến, dưới đất lộ ra một dòng nước lớn rắn biến hết thành cá. Thân thể ông ta biến ra nửa người nửa cá, một nửa thân hình là cá vẫn còn sống, còn nửa thân là người thì chết.
Đế Vương Trung Hoa,
